Του κυνηγού και του ψαρά το πιάτο, λέει η παροιμία, εννιά φορές είναι αδειανό και μια φορά γεμάτο. Αυτό το συσχετισμό, που έγινε εδώ και πολλά χρόνια, ποτέ δεν μπόρεσα να τον καταλάβω. Για τις επιδόσεις, βέβαια, των κυνηγών δεν μπορώ να έχω άποψη, αλλά τουλάχιστον όσον αφορά το ψάρεμα και έχοντας υπόψη μου τις μαρτυρίες πολλών ψαράδων, μπορώ να πω με σιγουριά ότι η παροιμία δεν ίσχυε μέχρι πριν από κάποια χρόνια.
Ξεκινώντας και εγώ, σαν επίδοξος ερασιτέχνης, κάμποσα χρόνια πριν, επέστρεφα στο σπίτι μετά από τα ψαρέματα που έκανα, πτώμα από την κούραση. Σχεδόν πάντα, συνήθιζα να ρίχνω στη θάλασσα τέσσερα καλάμια και πραγματικά δεν έπαιρνα ανάσα. Δεν προλάβαινα να δολώσω το ένα και χτύπαγε το άλλο, ενώ τα ψάρια έβγαιναν το ένα πίσω από το άλλο.
Η κούραση τότε, συνοδευόταν σχεδόν πάντα από την ικανοποίηση των αλιευμάτων και σπανίως γύρναγα με τα χέρια άδεια. Οι σπάροι θεωρούνταν υποτιμητικό αλίευμα, και επέστρεφαν στη θάλασσα παρά τα παρακάλια της γυναίκας μου, που τους έχει ιδιαίτερη αδυναμία. Αν μιλήσουμε για τον εξοπλισμό, ακομα και τώρα που τον σκέφτομαι με πιάνουν τα γέλια, χειρότερος και από αυτά που πουλάνε οι γνωστοί έμποροι των φαναριών.
Καθώς περνούσαν τα χρόνια, δεν ήταν λίγες οι φορές που την κούραση συνόδευε η πικρή γεύση της αψαρίας.
Οι παραλίες με τις αμμουδιές, που άλλοτε μας έδιναν μουρμούρες και τσιπούρες, έχουν υποστεί τον κορεσμό της υπεραλίευσης, ενώ μόνο σε συγκεκριμένες εποχές δίνουν τώρα κάποιο καλό ψάρι, άμα και εφόσον μπορέσει να ξεφύγει από τον λαβύρινθο των διχτυών, που στρώνουν σε καθημερινή βάση τα επαγγελματικά αλιευτικά κατά μηκος των ακτών.
Παρόλα αυτά, ακομα και σήμερα υπάρχουν μέρη που συγκεντρώνουν μεγάλο αριθμό ψαριών, όλη την διάρκεια του χρόνου.
Εδώ και μερικά χρόνια, εφόσον το επιτρέπει ο καιρός και η θερμοκρασία, η μάσκα και τα πέδιλα έγιναν απαραίτητα για την αναζήτηση τόπων. Ώρες ολόκληρες από κολύμπι, μου έδωσαν την δυνατότητα να παρατηρήσω και να κατανοήσω τους τόπους αυτούς.
Αποκρυπτογράφηση του βυθού
Από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο σε αρκετές βουτιές που έκανα αυτό που παρατηρούσα σε βυθούς με αμμουδιές ήταν το απέραντο γαλάζιο και το απόλυτο τίποτα. Σε ελάχιστες περιπτώσεις συναντούσα κάποιες μουρμούρες και αυτές σε μικρά μεγέθη, οι δε τσιπούρες άφαντες.
Την μεγαλύτερη συσσώρευση ψαριών την παρατηρούσα σε ξέρες και μικτούς βυθούς, τις περισσότερες φορές σε μεγάλη απόσταση από την στεριά , που αποτελούνταν συνήθως από πλάκες και μπλόκια με τρύπες και σχισμές, εκεί όπου τα ψάρια αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια. Σε πλάκες φυτεμένες μέσα σε ποσειδωνίες ο πληθυσμός των ψαριών ήταν τόσο μεγάλος που είχες την εντύπωση ότι βρισκόσουν σε θαλάσσιο πάρκο. Αρκετά μελανούρια υπήρχαν στα μεσόνερα αυτών των συνοικισμών ενώ από κάτω μπαινόβγαιναν σαργοί διαφόρων μεγεθών μέσα στις τρύπες και τις σχισμές των βράχων. Στα νέτα, όπως λέμε στη γλώσσα των ψαράδων, που συνόρευαν με αυτούς του συνοικισμούς σκάλιζαν την άμμο για τροφή μερικές μουρμούρες σεβαστού μεγέθους ενώ κάπου κάπου έκαναν την εμφάνιση τους από απόσταση κάποιες τσιπούρες.
Αυτό που έμαθα παρατηρώντας τον βυθό από μέσα, μου έδωσε την δυνατότητα να μπορώ να αναγνωρίζω αυτούς τους τόπους και απ έξω.
Οι μικτοί βυθοί ενώ παρουσιάζουν μεγάλη συγκέντρωση σαργών μπορούν ωστόσο να μας δώσουν και άλλα είδη ψαριών. Μπορούμε, λοιπόν να πούμε ότι είναι οι «αστικές περιοχές» που συγκεντρώνουν τα περισσότερα ψάρια σε είδος και ποσότητα και θα δούμε παρακάτω πως μπορούμε να τους ψαρέψουμε.
Αναγνώριση τόπων από την στεριά
Για να ψαρέψουμε σε μικτούς βυθούς πρέπει πρώτα απ΄όλα να μάθουμε να τους αναγνωρίζουμε από την στεριά. Γι αυτό είναι βασικό να βρεθούμε σε αυτούς κατά την διάρκεια της ημέρας.
Οι καλύτερες συνθήκες για να διαβάσουμε το ανάγλυφο του βυθού πιο καθαρά, είναι η συννεφιά, ώστε να μην αντανακλά ο ήλιος μέσα, και κατά προτίμηση ο καιρός, δηλαδή ο άνεμος να έρχεται από την στεριά. Για να έχουμε μια πλήρη εικόνα του πεδίου που θα ψαρέψουμε θα πρέπει να σταθούμε σε κάποιο ψηλό σημείο ώστε να βλέπουμε την θάλασσα από ψηλά, αλλά όχι από μεγάλη απόσταση γιατί θα αλλοιώνονται οι χρωματικές διαφορές του βυθού.
Σε μια αμμώδη παραλία όλοι μπορούμε να ξεχωρίσουμε τις συστάδες με τις ποσειδωνίες τα γνωστά μαύρα μπαλώματα. Αν μάλιστα έχει και διάσπαρτες πλάκες θα τις αναγνωρίσουμε από τον διαφορετικό τόνο χρωματισμού σε σύγκριση με τις φυκιάδες. Αν αυτές οι πλάκες είναι ασβεστολιθικές θα τις δούμε να ασπρίζουν περισσότερο από τις αμμούδες. Ειδικότερα στις ασβεστολιθικές πλάκες παρατηρείται έντονη παρουσία των σαργών λόγω των αχινών που συνήθως βρίσκονται εκεί και αποτελούν την αγαπημένη τους τροφή. Γενικά για να καταλάβουμε την διαμόρφωση του βυθού θα πρέπει να τον παρατηρήσουμε προσεχτικά για να δούμε τις αποχρώσεις του σκούρου χρώματος, και όχι να κάνουμε μια γρήγορη αναγνώριση βλέποντας μόνο την διαφορά μαύρου-μπλε.
Εξοπλισμός (καλάμια και μηχανισμοί)
Εξειδικευμένος εξοπλισμός για ψάρεμα σε αυτούς τους βυθούς δεν υπάρχει, αλλά σίγουρα κάποια από τα χαρακτηριστικά που αναφέρω παρακάτω θα κάνουν τον εξοπλισμό μας να συμπεριφερθεί καλύτερα και να μπορέσει να ανταπεξέλθει στα προβλήματα που σίγουρα θα αντιμετωπίσουμε στους συγκεκριμένους βυθούς
Ξεκινώντας από τα καλάμια και ανεξάρτητα από τον τύπο τους (τηλεσκοπικά, δίσπαστα ή τρίσπαστα), πιο κατάλληλα θεωρούνται αυτά με μήκος από τέσσερα εως τεσσερισήμισι μέτρα. Πρέπει να είναι δυνατά καλάμια με minimum action εκατό γραμμαρίων και αυτό γιατί θα χρειαστεί να φορτίσουν αρκετά κατά την βολή, ώστε να φτάσουν στην επιθυμητή απόσταση που βρίσκονται αυτοί οι τόποι. Πρόκειται δηλαδή για τα καλάμια τύπου surfcasting, όπως έχουμε μάθει να τα λέμε.
Ο μηχανισμός που θα συνοδεύσει τα καλάμια πρέπει να είναι αρκετά γρήγορος και δυνατός για να μπορέσει να ανακτήσει γρήγορα μέτρα επάνω από τις φυκιαδες και τα σκαλώματα, ώστε να μην σκαλώσει το μολύβι ή στην χειρότερη περίπτωση να μην βραχώσει το ψάρι που ενδεχομένως θα έχουμε επάνω. Το μέγεθος της μπομπίνας πρέπει να είναι μεγάλο και φαρδύ με χωρητικότητα πετονιάς διακόσια με τριακόσια μέτρα 0,40 χιλιοστών το λιγότερο. Τα φρένα του μηχανισμού δεν μας απασχολούν αφού δεν ενδείκνυται η χρήση τους σε αυτούς τους βυθούς.
Μολύβια – αρματωσιές
Ξεκινώντας από τα μολύβια θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι εδώ θα έχουμε αρκετές απώλειες. Για το λόγο αυτό θα προτιμήσουμε να χρησιμοποιήσουμε τα φτηνά και απλά του εμπορίου και όχι κάποια ακριβά και εξειδικευμένα. Μια καλή λύση για να μην χάνουμε ολόκληρη την αρματωσιά με το ψάρι είναι να χρησιμοποιήσουμε τους ειδικούς απελευθερωτές μολυβιού που κυκλοφορούν στο εμπόριο. Επίσης πολύ καλή εφαρμογή θα βρουν και τα ειδικά μολύβια Temolino που προτείνονται για τέτοιους βυθούς. Άλλο ένα εξάρτημα που θα βοηθήσει ώστε να μην σκαλώσει το μολύβι μας είναι οι πλοηγοί μολυβιών (lead lift). Τοποθετούνται στο τέλος της αρματωσιάς, πριν από το μολύβι και το βοηθούν να σηκωθεί αμέσως από τον βυθό ελαχιστοποιώντας την περίπτωση να σκαλώσει.
Η αρματωσιά μας μπορεί να είναι μονή ή διπλάρι ανάλογα με την σύσταση του βυθού αλλά σταθερή και στις δυο περιπτώσεις με κοντά παράμαλλα και δεμένα αρκετά πιο ψηλά απ ότι τα δένουμε συνήθως. Αυτό το κάνουμε για να μην χάνονται τα δολώματα μέσα στις φυκιαδες, αφού δε θα είναι λίγες οι φορές που οι αρματωσιές μας θα πέσουν μέσα σε αυτές, αλλά και για να μην έχουν επαφή με την επιφάνεια του βυθού αν αυτός είναι βραχώδης και ανώμαλος.
Αγκίστρια
Τα ψάρια σε αυτούς τους βυθούς τις περισσότερες φορές είναι μεγάλα και δυνατά οπότε θα επιλέξουμε και τα ανάλογα αγκίστρια. Αυτό βέβαια εξαρτάται και από τα δολώματα που πρόκειται να χρησιμοποιήσουμε. Πιο κατάλληλα θεωρούνται τα αγκίστρια νούμερο 3 ωστόσο δε θα είναι υπερβολικό να χρησιμοποιήσουμε και νούμερο 3/0.
Από άποψη σχήματος τα ιδανικότερα είναι τα κυκλικά για τους εξής λόγους:
Ο πρώτος και βασικός είναι ότι. λόγω του σχήματός τους, η αιχμηρή ακίδα στρίβει προς τα μέσα και έτσι ελαχιστοποιούμε την περίπτωση να μαγκώσουν στα φύκια ή σε κάποιο βράχο.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι τα συγκεκριμένα αγκίστρια αρπάζουν το ψάρι από μόνα τους και δεν χρειάζεται να τα καρφώσουμε εμείς, ενέργεια απαγορευτική στους μικτούς βυθούς.
Δολώματα
Το είδος των ψαριών που θα πιάσουμε σε αυτά τα μέρη εξαρτάται μερικές φορές και από το δόλωμα.
Στην κορυφή των αποτελεσματικότερων δολωμάτων λόγω της σύστασης του βυθού αλλά και εξαιτίας της προτίμησης του από αρκετά είδη ψαριών, βρίσκεται ο φαραώ. Είναι αρκετά σκληρό δόλωμα και θα αντέξει στα δυνατά πετάγματα των βολών μας. Πολύ καλά αποτελέσματα θα έχουμε και με τις μάνες ή με ολόκληρα μανάκια αλλά και με τα μονοδόλια. Άλλα σκουλήκια που μπορούμε να δολώσουμε με ικανοποιητικά αποτελέσματα είναι ο αμερικάνος και η κορδέλα. Τους χειμερινούς μήνες δεν θα παραλείψουμε να δοκιμάσουμε και την σουπιά ή το καλαμάρι που αυτή την εποχή έχουν εξίσου καλά αποτελέσματα. Αυτά μπορούμε να τα δολώσουμε είτε ολόκληρα εάν είναι μικρά σε μέγεθος , είτε σε φιλέτα-λωρίδες αν είναι μεγαλύτερα.
Ψάρια
Η ποικιλία των ψαριών στους μικτούς βυθούς είναι μεγάλη, γι΄ αυτό ανάλογη θα είναι και η ψαριά μας.
Αν ο βυθός αποτελείται από άμμο και φυκιάδες μπορούμε να ελπίζουμε σε μυλοκόπια, σικιούς, τσιπούρες, μουρμούρες ή σαργούς. Στην περίπτωση που ο βυθός αποτελείται στο μεγαλύτερο μέρος του από πλάκες ο σαργός θα είναι το συνηθέστερο θήραμα, ενώ αν τα νερά είναι βαθιά με μεγάλα μπλοκια και βράχια, μεγάλα μελανούρια θα στολίσουν αρκετές φορές την ψαριά μας.
Ψαρεύοντας σε μικτούς βυθούς
Όπως αναφέρω παραπάνω οι πλουσιότεροι σε ποικιλία και ποσότητα αλιευμάτων είναι οι βυθοί με φυκιάδες, πλάκες ή βράχια και κρατάνε καλά ψάρια όλο το χρόνο. Εφόσον επιλέξουμε να τους ψαρέψουμε το σίγουρο είναι ότι δεν θα βγούμε χαμένοι. Το μόνο που έχουμε να χάσουμε θα είναι μερικά μολύβια. Μεγάλη προσοχή θα δώσουμε τη στιγμή που θα πέσει το μολύβι στην θάλασσα ,δηλαδή όταν πατώσει η αρματωσιά μας. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να της πάρουμε τα μπόσικα σέρνοντας το μολύβι. Αυτό πρέπει να γίνει σιγά σιγά έως ότου νιώσουμε την αντίσταση του μολυβιού.
Το κάρφωμα είναι σχεδόν απαγορευτικό αν ο βυθός είναι πολύ άγριος, γι’ αυτό πριν σηκώσουμε την αρματωσιά πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι έχουμε επάνω ψάρι. Γενικά το ψάρεμα σε μικτούς βυθούς απαιτεί ψυχραιμία που δεν πρέπει να χάσουμε ακομα και στην περίπτωση που μας βραχωσει κάποιο καλό ψάρι. Ως γνωστό σε αυτή την περίπτωση πρέπει να του δώσουμε το χρόνο που χρειάζεται για να ξεβραχώσει μόνο του.
Το ψάρεμα σε μικτούς βυθούς απαιτεί καλό και δυνατό εξοπλισμό, αρκετή υπομονή και ψυχραιμία. Μ΄αυτά και με λίγη τύχη είναι πιθανόν, τουλάχιστον εμείς οι ψαράδες, να αλλάξουμε την αναλογία της γνωστής παροιμίας.
Sea-Maniacs 
Kαλη εβδομάδα, αι καλό ΠΑΣΧΑ να έχουμε……
ετσι οπως ΡΗΜΑΞΑΝ τη θαλασσα η τρατες και η ανεμοτρατες….. εγω λεω 1 γελαει και 10 κλεη…
Αν και το έχετε γράψει το άρθρο πολλά χρόνια πριν είναι πολύ χρήσιμο. Μου άρεσε αυτό που λέτε για τη σμέρνα! Ήταν το πρώτο μεγάλο ψάρι που έπιασα σαν αρχάριος και μόλις το έβγαλα έξω έπαθα σοκ διότι το έβλεπα πρώτη φορά και δεν ήξερα τι είναι .Υποψιάστηκα φυσικά ότι είναι σμέρνα από αυτά που είχα ακούσει .Είχε μπλεχτεί και με τη πετονιά και δεν μπορούσε να κουνηθεί. Μου έκανε εντύπωση που όταν έκοψα με το ψαλίδι τη πετονιά με το αγκίστρι αμέσως έφτυσε το αγκίστρι που ήταν και κυκλικό. Δεν υπήρχε περίπτωση να το κρατήσω αυτό το ψάρι. Το έσπρωξα με το κοντάρι του καλαμιού από τη λαβή και έφυγε σούμπιτη.
Σας ευχαριστω πολυ για την κριτικη σας