Σκοπός του άρθρου είναι να δώσει κάποιες γενικές πληροφορίες για το catch & release και το πώς εφαρμόζεται…
Θυμάμαι τον εαυτό μου, πιτσιρίκι ακόμα, να παίρνω παραμάσχαλα τα ψαρικά μου, τη λάμπα θυέλλης, ένα σκαμπό, κουβά και φυσικά το δολωματάκι μου και να κατηφορίζω στην παραλία γεμάτος όνειρα κι ελπίδες για μια καλή ψαριά.
Τα ψαρευτικά εργαλεία υποτυπώδη. Δύο, το πολύ τρεις τετράγωνοι φελλοί τυλιγμένοι με 30άρα πετονιά NYLON ξεχασμένη και ηλιοκαμένη σε κάποιο ράφι παντοπωλείου, αγκιστράκια «χύμα» κοντοκότσανα παπαγαλέ Νο 6 και μερικά μολύβια-καμπανούλες ή συρόμενα.
Ψάρια καλά συχνά υπήρχανε αλλά θυμάμαι ακόμα πόσες φορές επέστρεψα σπίτι καμαρωτός και κορδωμένος έχοντας μέσα στον κουβά μου μια μικρή….γενοκτονία.
Μετά από αρκετό καιρό και κατά τη διάρκεια των πρώτων ένδοξων χρόνων της ελεύθερης τηλεόρασης, με μεγάλη μου χαρά διαπίστωσα ότι ορισμένα τηλεοπτικά κανάλια «της γειτονιάς» μετέδιδαν που και που εκπομπές για ψάρεμα κυρίως σε γλυκά νερά. Εκεί που λέτε, παρατήρησα κάτι περίεργους τύπους οι οποίοι με διάφορες τεχνικές βγάζανε αλιεύματα – τρόπαια αλλά προς μεγάλη μου απογοήτευση τις περισσότερες φορές τα επιστρέφανε πίσω στο νερό.
Τα κανάλια αυτά τείνανε κάποια στιγμή να γίνουν ελάχιστα ενώ οι όποιες ψαρευτικές εκπομπές αντικαταστάθηκαν με διαφημίσεις για ροζ τηλέφωνα και μελλοντολόγους. Παράλληλα σπουδές και στρατός με απομάκρυναν από το ψάρεμα για κάποιο χρονικό διάστημα αφήνοντάς μου την απορία: «Για ποιόν λόγο εκείνοι οι μισότρελοι τύποι επιστρέφανε πολύ αξιόλογα ψάρια στο φυσικό τους περιβάλλον?»
Επιστρέφοντας κι εγώ δριμύτερος στο αγαπημένο μου χόμπι διαπίστωσα με τα λύπης μου μια αισθητή μείωση των αλιευμάτων στους ψαρότοπούς μου. Την ίδια άποψη εξέφραζαν και άλλοι φίλοι ψαράδες, μια άποψη που απλωνόταν σιγά σιγά στους κύκλους μας αρχικά παράπονο ώσπου τα τελευταία 2-3 χρόνια τείνει να γίνει κραυγή αγωνίας. Τα ψάρια ελάχιστα, τα μεγέθη τους όσο πάνε και μειώνονται. Οι θάλασσες ερημώνουν. Πέτυχα πολλές φορές σε καταστήματα αλιευτικών παρέες ηλικιωμένων να συζητάνε για τις παλιές δόξες όπου η θάλασσα έδινε απλόχερα τα παιδιά της. Εποχές που ευτυχώς πρόλαβα κι εγώ έστω και στη δύση τους.
Θυμήθηκα λοιπόν τότε εκείνους τους «τύπους» που έβλεπα στα κανάλια. Θυμήθηκα και έπεσα με τα μούτρα στη δουλειά για να βρω το πως και γιατί επέστρεφαν τα ψάρια στο νερό. Αναζητώντας την απάντηση στον παγκόσμιο ιστό έπεσα σε μια φράση: Catch and Release ή διαφορετικά σύλληψη και απελευθέρωση.
Σε αυτό το άρθρο και με δεδομένη την Ελληνική πραγματικότητα θα αναφερθούμε κυρίως σε ένα κομμάτι του Catch and Release που αφορά την απελευθέρωση ψαριών μεγέθους μικρότερου από το επιτρεπτό. Και όταν μιλάμε για επιτρεπτό μέγεθος εννοούμε τόσο το νομικά όσο και το ηθικά επιτρεπτό.
Σύντομη ιστορία
Η σύλληψη και απελευθέρωση ψαριών εφαρμόζεται τόσο στην Αγγλία όσο και στην Αμερική πάνω από έναν αιώνα κυρίως σε γλυκά νερά εξυπηρετώντας ορισμένους συγκεκριμένους σκοπούς όπως:
1.Την προστασία των αποθεμάτων των ψαριών
2.Την προώθηση της λεγόμενης αθλητικής αλιείας (αδόκιμος όρος…μάλλον θα ταίριαζε καλύτερα το αλιεία αναψυχής)
3.Την χρήση του σαν μια οικονομική μέθοδο εκκόλαψης ψαριών σε ιχθυοτροφεία.
Οι παραπάνω κινήσεις ήταν καταλυτικές τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος όσο και για την διαφύλαξη του ψαρέματος σαν άθλημα (και φυσικά των τεραστίων οικονομικών ποσών που κινούνται γύρω από αυτό….)
Στα αλμυρά νερά τα πράγματα είναι ελαφρώς διαφορετικά λόγω της φύσης των ψαρεμάτων τα οποία λαμβάνουν χώρα σε περιοχές μη ελεγχόμενες τόσο σε επίπεδο εφαρμογής του μέσου όσο και σε επίπεδο αξιολόγησης των αποτελεσμάτων του. Έτσι το catch & release χρησιμοποιείται σε περιορισμένες περιοχές του πλανήτη, κάτι όμως που μάλλον θα αλλάξει σύντομα αφού αναμένεται να γίνει ένα από τα βασικά εργαλεία διαχείρισης θαλάσσιων υγροβιότοπων.
Γιατί?
Όλοι όσοι ψαρεύουν για κάποιο χρονικό διάστημα καταλαβαίνουν καλά το γιατί. Η μείωση των αλιευμάτων είναι μεγάλη και ο καθένας μας θα πρέπει να προβληματισθεί για το πως μπορεί να αντιστραφεί αυτή η άσχημη κατάσταση. Ορισμένοι την αντιμετωπίζουν με ωχαδερφισμό και απλά περιμένουν το πότε κάποιος άλλος θα κάνει κάτι για αυτούς ενώ παράλληλα γκρινιάζουν ασυστόλως αν δεν το κάνει.
Ορισμένοι άλλοι τα ρίχνουν όλα στους επαγγελματίες, στα συρόμενα και στους παράνομους ερασιτέχνες-δυναμιτάδες-μπουκαλάδες που με την αλόγιστη υπεραλίευση έχουν τσακίσει τις θάλασσές μας. Εν μέρη έχουν δίκιο αφού οι τόνοι αλιευμάτων που ανασύρονται κάθε μέρα φαίνεται να μην έχουν καμία ποσοτική σχέση με τις πενιχρές ψαριές της συντριπτικής πλειοψηφίας των παράκτιων ψαράδων. Δυστυχώς όμως στη μπανανία που ονομάζεται Ελλάδα κανένας δεν μπήκε στον κόπο να καταγράψει τους παράκτιους ψαράδες π.χ. θεσπίζοντας σαν υποχρεωτική την (δωρεάν) έκδοση αδείας αλιείας για τον καθένα μας. Οπότε δεν μπορούμε να έχουμε κανένα στοιχείο για το πόσοι παράκτιοι ψαράδες υπάρχουν στη χώρα μας και φυσικά δεν μπορεί να γίνει καμία στατιστική έρευνα και ανάλυση για τα ποσά, τα είδη και τα μεγέθη των αλιευμάτων τους.
Ενδέχεται λοιπόν οι ποσότητες αυτές να είναι τέτοιου μεγέθους που να επηρεάζουν λιγότερο ή περισσότερο τη μείωση των ψαριών τουλάχιστον για τα πιο κοινά είδη του παράκτιου ψαρέματος όπως η μουρμούρα, η τσιπούρα, το λαβράκι κ.α.
Αν στα παραπάνω συνυπολογίσουμε και τις εποχές αναπαραγωγής των ψαριών καταλαβαίνουμε πόσο μας αγγίζει το θέμα της μείωσης των αλιευμάτων κι εμάς τους ταπεινούς καλαμάδες.
Αιτίες θανάτου κατά ή μετά την απελευθέρωση
Δυστυχώς, μελέτες έχουν δείξει ότι ένα σεβαστό ποσοστό των απελευθερούμενων ψαριών που μπορεί να ξεπεράσει και το 35% δεν επιβιώνει τελικά για διαφόρους λόγους μερικούς από τους οποίους θα αναφέρουμε παρακάτω:
1. Θάνατος από τραυματισμό
Η θνησιμότητα των ψαριών λόγω τραυματισμού χωρίζεται κυρίως στους τραυματισμούς από τα αγκίστρια και στους τραυματισμούς κατά τη διάρκεια της απαγκίστρωσής τους.
Οι τραυματισμοί που προέρχονται από τα αγκίστρια μπορούν να κυμανθούν από επιπόλαιοι έως άκρως θανατηφόροι ανάλογα με το που έχει αγκιστρωθεί το ψάρι μας. Φυσικά, ψάρια που έχουν αγκιστρωθεί από τα σπλάχνα έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να πεθάνουν από αυτά που αγκιστρώνωνται στην περιοχή του στόματος.
Κατά τη διάρκεια της απαγκίστρωσης τα ψάρια κινδυνεύουν ιδιαίτερα από την επαφή τους με στεγνές ή τραχιές επιφάνειες όπως βράχια, απόχες, στεγνά χέρια, επιφάνειες οι οποίες αφαιρούν από επάνω τους τα βλεννώδη στρώματα τα οποία είναι απαραίτητα για την προστασία τους από παθογόνους μικροοργανισμούς. Ακόμα χειρότερες συνέπειες έχουμε από την αφαίρεση λεπιών.
2. Θάνατος από τον παράγοντα stress
Το stress προέρχεται από την πάλη του ψαριού αφού αυτό έχει πιαστεί. Οι έντονες κινήσεις στη διαδικασία της πάλης θεωρείται ότι δρουν ως εξής: προκαλούν έλλειψη οξυγόνου στους ιστούς του ψαριού η οποία τους αναγκάζει να λειτουργήσουν αναερόβια. Αυτό οδηγεί σε αύξηση του γαλακτικού οξέος στους μύες του ψαριού για την ενίσχυση του ιστού τους το οποίο στη συνέχεια διαχέεται στο αίμα του αναγκάζοντας το pH του αίματος να μειωθεί. Ακόμη και οι μικρές αλλαγές στο pH μπορούν να προκαλέσουν σημαντική διατάραξη των μεταβολικών διαδικασιών, κάτι το οποίο μπορεί να καταλήξει στο θάνατο του ψαριού. Εάν το ψάρι απελευθερωθεί γρήγορα, το pH του αίματός του επιστρέφει συνήθως σε κανονικά επίπεδα μην έχοντας επιπτώσεις στη ζωή του. Ψάρια όμως που τα έχουμε παλέψει για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να θανατωθούν και μετά από 3 ημέρες.
Αν και έρευνες έχουν αποδείξει ότι όλες οι επιπτώσεις από την πάλη με ένα ψάρι είναι πλήρως αναστρέψιμες μέσα σε 24 ώρες, μια πάλη που θα φέρει ένα ψάρι σε σημείο εξάντλησης προκαλεί πολύ μεγαλύτερο stress που μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο.
3. Άλλοι λόγοι
Τέλος υπάρχουν και μερικοί άλλοι παράγοντες θανάτωσης όπως το σοκ των ψαριών από τις διαφορές πίεσης και θερμοκρασίας (ειδικά όταν λεβάρουμε γρήγορα κάποιο ψάρι από μεγάλο βάθος). Και μια που αναφερόμαστε κυρίως σε απελευθέρωση μικρότερων ατόμων υπολογίστε ότι ένα τραυματισμένο ή εξαντλημένο ψάρι είναι εύκολη λεία για μεγαλύτερους θηρευτές.
Θα πρέπει λοιπόν να γνωρίζουμε μερικά βασικά πράγματα για τον χειρισμό ενός ψαριού το οποίο θα απελευθερώσουμε προκειμένου να αυξήσουμε τη δυνατότητα επιβίωσής του.
Πώς?
Το Α και το Ω που θα πρέπει να γνωρίζει ο συνειδητοποιημένος ψαράς ο οποίος θα ασχοληθεί με τη σύλληψη και απελευθέρωση είναι ότι όσο λιγότερο χειριζόμαστε το ψάρι τόσο το καλύτερο. Αρκετές τεχνικές ψαρέματος είναι παθητικές. Και όταν λέμε παθητικές εννοούμε ότι στο μεγαλύτερο ποσοστό των περιπτώσεων ρίχνουμε τα καλάμια μας στη θάλασσα και περιμένουμε να τσιμπήσει. Ως εκ τούτου είναι ελάχιστοι οι παράγοντες που ελέγχουμε άμεσα την ώρα του τσιμπήματος-καρφώματος. Άρα, καλό θα είναι να είμαστε προετοιμασμένοι εκ των προτέρων με τα σωστά εργαλεία και τις σωστές γνώσεις για να αποφύγουμε το θάνατο ενός ψαριού που έτσι κι αλλιώς έχουμε αποφασίσει να επιστρέψουμε στη θάλασσα. Παρακάτω θα αναφέρουμε μερικές απλές και αποδεκτές για τα Ελληνικά δεδομένα, τεχνικές απελευθέρωσης.
1. Χρήση κατάλληλων εργαλείων
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευχαρίστηση από την ανάκτηση ενός αλιεύματος με ψιλά εργαλεία. Τα ψιλά εργαλεία όμως οδηγούν σε μεγάλους χρόνους πάλης, οι οποίοι είναι αντιστρόφως ανάλογοι με τη δυνατότητα του ψαριού να επιβιώσει μετά την απελευθέρωσή του αφού εξαντλεί όλα τα αποθέματα ενέργειας που αυτό διαθέτει. Η χρήση χοντρότερων εργαλείων (παράμαλλο, αρματωσιά, μάνα) επιτρέπει μικρότερους χρόνους μάχης και εξοικονόμηση ενέργειας από την πλευρά του ψαριού.
Επιλέγουμε αγκίστρια μεγαλύτερου μεγέθους. Ας αφήσουμε πίσω τα πατροπαράδοτα «εξαράκια» ή ακόμα χειρότερα «οχταράκια» που μόνο ζημιά μπορούν να κάνουν (τουλάχιστον για το casting). Πέρα από τη μείωση του ποσοστού κατάποσης του αγκιστριού, άρα και την πιο εύκολη και σε σύντομο χρονικό διάστημα απαγκίστρωση αυξάνουμε τις πιθανότητες ανάκτησης ενός μεγαλύτερου ψαριού. Θυμηθείτε εκείνη τη φορά που χάθηκε το λαβράκι γιατί το ακγιστράκι μας δεν βρήκε πουθενά να γαντζωθεί στο μπουρί που έχει για στόμα. Θυμηθείτε και εκείνη την αλανιάρα που με τα σαγόνια μετέτρεψε το εξαράκι σε…έργο αφηρημένης τέχνης.
Πολύ αποτελεσματική κρίνεται και η χρήση των λεγόμενων κυκλικών αγκιστριών για τα οποία μελέτες έχουν αποδείξει ότι συνηγορούν στο κάρφωμα των ψαριών στην περιοχή του στόματος.
Τέλος η χρήση αγκιστριών που οξειδώνονται εύκολα μπορεί να βοηθήσει σε περιπτώσεις που είναι αδύνατο να αφαιρέσουμε το αγκίστρι μας χωρίς να τραυματίσουμε θανάσιμα το ψάρι αλλά εδώ θα αναφερθούμε και παρακάτω.
2. Κάρφωμα-Λεβάρισμα
Πολλές φορές βρισκόμαστε στην παραλία και παρατηρούμε διπλανούς ψαράδες (ή και τον εαυτό μας) να καρφώνουν «του σκοτωμού» λες και στη άλλη άκρη βρίσκεται κανένας 200κιλος marlin ενώ τελικά βγάζουν μια ταλαιπωρημένη μουρμούρα των 100 γρ με διαλυμένα τα σωθικά. Ένα ψάρι που χτύπησε καλά έχει ήδη αγκιστρωθεί ενώ το να καρφώσουμε με μανία ένα επιπόλαια πιασμένο μάλλον μας μειώνει την πιθανότητα να το βγάλουμε. Ένα απαλό σήκωμα της μύτης του καλαμιού αφού μαζέψουμε τα μπόσικα είναι αρκετό.
Λεβάρουμε με σταθερό ρυθμό αλλά όχι υπερβολικά γρήγορα ειδικά από βαθιά νερά ώστε να μειώσουμε έτσι το stress που δέχεται το ψάρι.
3. Μείωση του χρόνου που κρατάμε το ψάρι εκτός νερού
Μερικοί ψαράδες λένε: «Μόλις βγάλεις ένα ψάρι από το νερό κράτα την ανάσα σου. Όταν θελήσεις να αναπνεύσεις να ξέρεις ότι στον ίδιο περίπου χρόνο θα θέλει και αυτό οπότε ξέρεις ότι είναι η ώρα να το επιστρέψεις στο νερό.» Έτσι, όλες οι κινήσεις θα πρέπει πέρα από προσεκτικές να είναι και σύντομες.
4. Προσοχή στην επαφή
Η χρήση υγρής σκούρας πετσέτας ή στην ανάγκη υγρών χεριών για τον χειρισμό του ψαριού είναι ουσιαστική ώστε να προκαλέσουμε τη λιγότερη ζημιά στην επιδερμίδα του. Εάν είναι δυνατόν δεν πρέπει να βγάζουμε καθόλου το ψάρι από το νερό. Αποφεύγουμε κάθε επαφή με μάτια ή βράγχια τα οποία τραυματίζονται εύκολα.
5. Απαγκίστρωση
Πολύ αποτελεσματική είναι η εξοικείωση στη χρήση των ειδικών απαγκιστρωτών ή λαβίδων με μεγάλο στέλεχος και λεπτή μύτη. Οι κινήσεις θα πρέπει να είναι ήρεμες και ακριβείς αφού το να προσπαθήσουμε να αφαιρέσουμε το αγκίστρι σκαλίζοντας τα σωθικά του ψαριού μόνο κακό μπορεί να κάνει. Φυσικά δεν σηκώνουμε ποτέ το ψάρι από το παράμαλλο ούτε το…τινάζουμε πάνω κάτω.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να αναφέρουμε ότι σε ψάρια που έχουν πάρει πολύ μέσα το αγκίστρι και διαπιστώσουμε ότι είναι αδύνατη η χρήση απαγκιστρωτή το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να κόψουμε το παράμαλλο όσο πιο κοντά στο στόμα γίνεται. Ειδικά με τη χρήση αγκιστριών που οξειδώνονται εύκολα όπως αναφέρθηκε και παραπάνω υπάρχει μια πολύ καλή πιθανότητα ο ίδιος οργανισμός του ψαριού να αποβάλλει το ξένο αυτό στοιχείο.
6. Η ώρα της απελευθέρωσης
Ποτέ δεν πετάμε ένα ψάρι στο νερό σαν βότσαλο. Το κρατάμε προσεκτικά με το κεφάλι προς την θάλασσα και το αφήνουμε μόνο του να κολυμπήσει προς τα μέσα. Εάν το ψάρι είναι πολύ εξαντλημένο το κινούμε μπρος πίσω προκειμένου να εισέλθει νερό στα βράγχιά του.
Πολλοί συνάδελφοι ψαράδες μπορεί να κρίνουν την διαδικασία απελευθέρωσης σαν υπερβολικά σχολαστική. Δεχόμαστε ότι σε ορισμένα είδη ψαρέματος, έχουμε περιορισμένες δυνατότητες για πλήρη εφαρμογή των παραπάνω κανόνων.
Σε τελική ανάλυση όμως όλα θέμα συνήθειας είναι και αξίζει τον κόπο να διαθέσουμε έναν ελάχιστο χρόνο για να διαφυλάξουμε εμείς οι ίδιοι αυτό που τόσο αγαπάμε. Πιστέψτε μας, η ικανοποίηση που θα νιώσετε δεν θα έχει προηγούμενο.
Επίλογος και όχι επικήδειος
Με το άρθρο αυτό προσπαθήσαμε να ξύσουμε λίγο την επιφάνεια του θέματος σύλληψη και απελευθέρωση στον Ελλαδικό χώρο. Οι περισσότερες από τις παραπάνω πληροφορίες είναι αποτέλεσμα πολλών ορών μελέτης σε έρευνες του εξωτερικού οι οποίες είναι ιδιαίτερα εκτενείς και αναλυτικές.
Είναι τουλάχιστον ουτοπικό να αναφερθούμε στην απελευθέρωση ενός αξιόλογου αλιεύματος. Τουλάχιστον όμως θα μπορούσαμε να αρχίσουμε από τα διάφορα μικρόψαρα που πέφτουν στα αγκίστρια μας τα οποία πέρα από την μηδαμινή ψαρευτική ευχαρίστηση έχουν ελάχιστη διατροφική αξία.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε και ένα παράδειγμα για το πόσο σημαντική είναι η τήρηση προσωπικών ορίων για την απελευθέρωση ψαριών, πέρα από τα νόμιμα. Στον ενδεικτικό πίνακα με τα ελάχιστα επιτρεπόμενα μεγέθη αλιείας που παραθέτουμε, παρατηρούμε ότι το αντίστοιχο μέγεθος της τσιπούρας είναι τα 20 εκατοστά. Για την τσιπούρα όμως διαβάζουμε τα εξής: Σε ηλικία δύο ετών και μήκος 20-30 cm, τα αρσενικά άτομα φτάνουν στην πρώτη αναπαραγωγική ωρίμανση, που ακολουθείται από την αναστροφή του φύλου. Τα θηλυκά άτομα με τη σειρά τους ωριμάζουν σεξουαλικά στα τρία περίπου χρόνια (μήκος σώματος 33-40 cm). Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η αλίευση του συγκεκριμένου είδους στο ελάχιστο μέγεθος που αναφέρεται στη νομοθεσία δεν δίνει καμία ευκαιρία αναπαραγωγής στα νεαρά άτομα.
Δεχόμαστε ότι η υποβάθμιση των θαλασσών είναι θέμα που έχει να κάνει κυρίως με την αλόγιστη υπεραλίευση από νόμιμους επαγγελματίες ή παράνομους ερασιτέχνες αλλά δεν θα πρέπει να αποποιούμαστε το μερίδιο της ευθύνης μας. Υποτίθεται ότι εμείς οι «αγνοί ερασιτέχνες ψαράδες» ενδιαφερόμαστε περισσότερο για τις θάλασσές μας από οποιονδήποτε που τις αντιμετωπίζει καθαρά από την επαγγελματική σκοπιά.
Θερμή παράκληση. Ας δούμε το θέμα με τη σοβαρότητα που του αρμόζει. Και αυτό πριν κάποια βιαστική και πρόχειρη απόφαση «εκ των άνω» μας φέρει προς τετελεσμένων γεγονότων (βλέπε πλήρη απαγόρευση ψαρέματος τοπικά ή και στο πανελλήνιο για ένα χρονικό διάστημα). Υποθέσεις? Κινδυνολογία?* Μακάρι. Την απάντηση όμως την έχει ο καθένας μας στην άκρη του παράμαλλού του. Και την βρίσκει μπροστά του σχεδόν κάθε φορά που πηγαίνει για ψάρεμα.
Η αρχή μας θα πρέπει να είναι μια: Προστατεύουμε τους ψαρότοπούς μας. Τα μέρη εκείνα που μας έχουν δώσει ατελείωτες στιγμές χαλάρωσης αλλά και έντονες συγκινήσεις.
Καλές απελευθερώσεις.
Παράρτημα…
Οι απόχες του catch & release
Η ανάγκη για ασφαλή σύλληψη και απελευθέρωση ενός ψαριού οδήγησε πολλές εταιρίες στο να δημιουργήσουν απόχες ειδικού τύπου (όπως π.χ. τις λεγόμενες Environets της Shimano). Οι απόχες αυτές είναι σχεδιασμένες ώστε αφενός να μην τραυματίζουν τα ψάρια και αφετέρου να τους προκαλούν το λιγότερο δυνατό stress. Έτσι, το στεφάνι τους συνήθως είναι καλυμμένο από κάποιο μαλακό υλικό όπως neoprene, η πλέξη και οι ραφές τους αποτρέπουν τον τραυματισμό της επιδερμίδας, των ματιών και των πτερυγίων ενώ το δίχτυ τους είναι χρώματος μαύρου για την αποφυγή της δημιουργίας επιπρόσθετου stress στο ψάρι.
Barbless αγκίστρια
Τα λεγόμενα barbless αγκίστρια δεν είναι τίποτε άλλο από κλασσικά αγκίστρια που όμως δεν διαθέτουνε αρπάδι. Είναι αρκετά διαδεδομένα στο εξωτερικό ειδικότερα από τους φίλους της λεγόμενης αθλητικής αλιείας και φυσικά του catch & release. Αφορούν όμως ψαρέματα κατά τα οποία ελέγχουμε σε πολύ μεγάλο βαθμό το κάρφωμα του ψαριού, δηλαδή ψαρεύουμε με το καλάμι στο χέρι.
Εάν έχουμε το θάρρος να τα χρησιμοποιήσουμε και δεν μπορούμε να βρούμε barbless ακγίστρια που να ταιριάζουν στο ψάρεμά μας κανένα πρόβλημα. Απλά διαλέγουμε το αγκίστρι που μας ενδιαφέρει και λιμάρουμε το αρπάδι. Για να ελέγξουμε αν είναι πραγματικά barbless καρφώνουμε το αγκίστρι μας σε ένα ύφασμα και προσπαθούμε να το απαγκιστρώσουμε. Αν βγεί χωρίς να τραβήξει τις ίνες του υφάσματος είναι έτοιμο. Αν όχι τότε επιμένουμε με τη λίμα λίγο παραπάνω.
Απαγκιστρωτές
Στην αγορά κυκλοφορούν δύο κυρίως είδη απαγκιστρωτών. Οι ειδικοί απαγκιστρωτές τύπου «στυλό» και οι λαβίδες εξειδηκευμένες και μη.
Και τα δύο είδη κυκλοφορούν σε διάφορα μεγέθη ανάλογα με την τεχνική ψαρέματος που χρησιμοποιούμε, το είδος και το μέγεθος των ψαριών που απευθυνόμαστε κλπ.
Οι απαγκιστρωτές τύπου στυλό έχουν όλοι σχεδόν την ίδια λογική. Η χρήση τους απαιτεί τη δέουσα προσοχή προκειμένου να μην προκαλέσουμε επιπρόσθετη ζημιά στο ψάρι. Η κεφαλή τους σε τομή συνήθως έχει σχήμα U. Από εκεί μέσα περνάμε το παράμαλλο ώσπου αυτή φτάσει στο κοτσάνι του αγκιστριού. Στη συνέχεια σπρώχνουμε το αγκίστρι προς τα πίσω και μόλις απελευθερωθεί το αρπάδι περιστρέφουμε λίγο τον απαγκιστρωτή ώστε να απομακρύνουμε το ακγίστρι από τα σπλάχνα του ψαριού και το τραβάμε προς τα έξω. Προκειμένου να ασφαλίσουμε σωστά το ακγίστρι στην εγκοπή του απαγκιστρωτή καλό θα είναι να αφαιρέσουμε όσα μπορούμε από τα υπολείμματα του δολώματος που βρίσκονται πάνω στο παράμαλλο.
Μειονέκτημα: απαιτούν αρκετή εξικοίωση τουλάχιστον για να γίνει η απαγκίστρωση σωστά και όχι απλά για να απελευθερώσουμε το παράμαλλο και να συνεχίσουμε το ψάρεμά μας.
Πλεονέκτημα: είναι πολύ λεπτοί και χωράνε στο στόμα οποιουδήποτε ψαριού όσο μικρό και να είναι.
Οι διάφορες λαβίδες που κυκλοφορούν έχουν πιο απλή αρχή λειτουργίας. Οι περισσότερες και καλύτερες είναι τύπου αιμοστατικής λαβίδας. Αυτό σημαίνει ότι αφού την εισάγουμε στο στόμα του ψαριού και πιάσουμε με τη μύτη το αγκίστρι, μπορούμε να την ασφαλίσουμε. Έτσι μπορούμε να δουλέψουμε με πιο άνετες κινήσεις. Επίσης μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε και για ξεκάρφωμα αγκιστριών από την περιοχή του στόματος.
Πλεονέκτημα: η πολύ εύκολη χρήση τους.
Μειονέκτημα: απευθύνονται κυρίως σε μεγαλύτερα ψάρια, ή σε ψάρια με μεγάλη στοματική κοιλότητα.
Κυκλικά αγκίστρια
Τα κυκλικά αγκίστρια δεν είναι κάτι νέο στους συναδέλφους του εξωτερικού. Τον τελευταίο καιρό έχουν κάνει την εμφάνιση και στη χώρα μας ενώ οι ψαράδες που τα χρησιμοποιούν πληθαίνουν μέρα με τη μέρα.
Το χαρακτηριστικό γνώρισμα των κυκλικών αγκιστριών είναι το σχήμα τους με την ακίδα να έχει μια έντονη κλίση προς το εσωτερικό του αγκιστριού. Το σχήμα αυτό αποτρέπει την ακίδα να πιαστεί στα εσωτερικά όργανα του ψαριού και οδηγεί σε κάρφωμα από χείλος του.
Για να ψαρέψουμε σωστά με κυκλικά ακγίστρια δεν πρέπει ποτέ να καρφώσουμε με το καλάμι μας σε περίπτωση που αντιληφθούμε ένα τσίμπημα. Αντίθετα αφήνουμε το μηχανάκι να κάνει όλη τη δουλειά λεβάροντας σιγά σιγά μέχρι το αγκίστρι να «βρεί» το στόμα του ψαριού και να καρφωθεί. Και για να μπορέσει το αγκίστρι για να κάνει τη δουλειά του θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να έχουμε ελεύθερη την ιδιόμορφη ακίδα του ώστε να μπορεί να κάνει τη δουλειά της και όχι μπουκωμένη από δόλωμα.
Μοναδικό μειονέκτημα των κυκλικών αγκιστριών αποτελεί η κάποια δυσκολία στο να τα δολώσουμε. Για κεντητές δολωσιές δεν υπάρχει πρόβλημα αλλά σε περίπτωση που θέλουμε να περάσουμε ολόκληρα σκουλήκια η χρήση ψαροβελόνας είναι σχεδόν αδύνατη. Πάντως θα το ξαναπούμε ότι όλα είναι θέμα συνήθειας. Όσοι ψαρεύανε τις προ ψαροβελόνας εποχές θα θυμηθούνε ξανά την «τέχνη» τους ενώ οι νεότεροι θα πρέπει να….επιστρέψουνε στο μέλλον….
*Το άρθρο αυτό ξεκίνησε να γράφεται δύο περίπου χρόνια πριν. Δυστυχώς τα λεγόμενά μου επαληθεύθηκαν με τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν στον Θερμαϊκό κόλπο με το Προεδρικό Διάταγμα υπ’ αριθμόν 68 ΦΕΚ 90 Α/12-6-2009 «Περί κανονισμού αλιείας στους κόλπους Θεσσαλονίκης και Θερμαϊκού» και που ισχύουν από τις 12/12/2009.
Και αυτό δυστυχώς είναι μόνο η αρχή.
Άρθρο από
Member of www.psarades.com
Sea-Maniacs 